مروری گذرا و سریع بر VoIP:

• راهکارهای VoIP از سال 1999 شروع شد آغازگر این راه آقای مارک اسپنسر بود و در سال 2001 اولین نسخه Asterisk عرضه شد. این نرم افزار محبوب لینوکسی با زبان برنامه نویسی C نوشته شده است. به دلیل ماهیت این نرم افزار شاید بتوانیم فقط 250 مکالمه همزمان بار بر روی آن بیاوریم که در ابعاد بزرگ برای جبران این مافات می توانیم از چندین و چند Asterisk استفاده نماییم. نسخه های Long Time معمولا فرد می باشند و در این پلتفرم انرژی زیادی برای محیط گرافیکی گذاشته نمی شود. مثلا برای تعریف یک داخلی یک Text فایل باز کرده و چند خط مینویسیم. اغلب شرکت های بزرگ و معظم از Asterisk استفاده می نمایند.

• یکی از برنامه های گرافیکی که برای Asterisk نوشته شده است FreePBX می باشد که محیط گرافیکی تحت وب داشته و کار را برای کاربران بسیار ساده می نماید. (Web GUI)
• در اینترنت ISO فایل هایی وجود دارد که نسخه ای از لینوکس بوده و تمام امکانات Asterisk را داشته و برنامه های مفید و کاربردی جانبی به همراه دارد و شما با نصب آنها عملا پکیجی شامل: برنامه ها + Asterisk + Linux را دارید. از این دست می توان به Asterisknow و Elastix و PIAF و Free PBX و ... اشاره کرد.
• پس می توان گفت نسخه ای از لینوکس که بر روی آن Asterisk وجود دارد و جهت استفاده از آن قابلیت هایی اضافه می شود تا User Friendly گردد و در انتها به Elastix تبدیل شود.
• در VoIP تصویر یا صدا به صورت بسته های دیتا منتقل می شوند.
• (Session Initiation Protocol (SIP: پروتکلی استاندارد و رایج می باشد که بسیار سبک بوده و ساختاری ساده دارد و در مورد قوانین صبحت کردن طرفین که جلوتر مفصل در مورد آن توضیح خواهیم داد صحبت می نماید. یادمان باشد SIP وظیفه انتقال داده ها را ندارد. SIP بحث کنترل داده را بر عهده دارد. با پروتکل SIP ابتدا از طرف درخواست کننده یک پکت Invite ارسال شده و از سمت سرور یک پکت Response جواب داده می شود. باز هم تکرار و تاکید میکنم SIP صدا را منتقل نمی کند.
SIP -->TCP/UDP-->Port: 5060
SIP با NAT مشکل دارد و معمولا با NAT به درستی کار نمیکند.
Not NAT Friendly
جهت پیشگیری از مشکلات آتی بهتر است از یک IP Valid برای سرور استفاده کنیم. SIP چون پروتکل استانداردی است با بیشتر IP Phone ها سازگار می باشد.
• پروتکل IAX2 : مخصوص Asterisk بوده و مارک اسپنسر تولید کننده آن می باشد و عملا می توان گفت استاندارد نبوده و دستگاه های انگشت شماری آنرا Support می کنند. بر روی UDP کار می کند و پورت آن 4569 می باشد.
IAX2-->UDP-->4569
یکی از مزیت های اصلی این پروتکل آن است که پشت NAT به درستی کار میکند ولی پروتکل استانداردی نیست. یکی از بهترین راه حل ها آن است که داخلی ها را با SIP راه اندازی کرده و شعبات بیرونی را با IAX2 متصل کنیم.
• پروتکل RTP: این پروتکل هم وظیفه انتقال صدا را داشته و در کل پروتکل Streaming می باشد. روی UDP کار میکند
RTP-->UDP-->Port: 10000... 20000
• هر مکالمه VoIP حدودا 4 پورت را استفاده می نماید که در مکالمه ی بعدی نمی توانیم از 4 پورت قبلی استفاده نماییم. در رنج پورت 10000 عدد می توانیم انتظار 2500 مکالمه همزمان داشته باشیم اما همان طور که در بالا توضیح دادیم تنها 250 مکالمه همزمان توسط Asterisk پشتیبانی می شود. یادمان باشد پابلیشینگ VoIP بدون رعایت نکات امنیتی بسیار خطرناک بوده و ریسک های بسیاری را به همراه دارد.
• Codec: نحوه بسته بندی فایل های صوتی و تصویری را کُدک می گویند. کُدک های مورد استفاده بسیار متنوع بوده و بر اساس سرعت و کیفیت خط می تواند تغییر نماید.
• Codec G711: به صورت پیش فرض نصب شده و کاملا رایگان می باشد. در حالت پیش فرض 92Kbps پهنای باند برای ارسال مصرف می نماید. و در حالت دریافت چیزی در حدود 90Kbps از پهنای باند را در اختیار میگیرد.
با یک سرچ معمولی در اینترنت می توانید میزان مصرف کُدک های مختلف را پیدا نمایید.
• Codec G729: این کُدک کیفیت بسیار خوبی را ارائه می دهد، کیفیت صدا در این کُدک به کیرستال مشهور است پهنای باند کمی را مصرف می کند به طوری که تنها 32 Kbps مورد استفاده قرار می گیرد.
• Codec G723: کیفیت پایینی دارد و بیشتر برای مواردی استفاده میشود که سرعت اینترنت پایین می باشد و حجم مصرفی در اولویت می باشد.
• Skype نوعی VoIP می باشد که کُدک های خاص خودش را دارد.
• Viber از پروتکل SIP استفاده می کند منتهی کاملا بهینه شده است